گرد روی یک حالتی از روی میباشد که به شکل پودر میباشد. روی یک عنصر مهم با عدد اتمی ۳۰ است که در گروه ۱۲ جدول تناوبی پیدا میشود. زینک یک عنصر قربانی مهم است که با قربانی کردن خود کمک به جلوگیری از زنگ زدگی میکند. گرد روی در تولید رنگ ها و پوشش هایی که نسبت به زنگزدگی مقاومند استفاده میشود. گرد روی در ظیف وسیعی از صنایع استفاده میشود که در زیر به آنها اشاره میکنیم:
رنگ ها و پوشش های غنی از روی:
پوشش های غنی از روی به دلیل فرآیند الکتروشیمیایی معروفشان (به طور مثال عمل گالوانیکی)، روشی عالی جهت محافظت از فولاد در برابر زنزدگی هستند. علاوه بر این، فرمولاسیون مناسب رنگ منجر به تشکیل لایه ای محافظ از روی میشود که باعث به تاخیر انداختن و جلوگیری از اثر اتمسفر بر سطح مورد نظر میشود. در مراحل بعدی نیز میتوان این فرآیند را با پوشش رویی مناسب جهت افزودن محافظت سطح و ایجاد زیبایی تکمیل کرد.
پوشش‌های غنی از روی به دو دسته اصلی ارگانیک و معدنی تقسیم میشوند که هر کدام مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارند. در سال‌های اخیر ثابت شده است که با فرمول‌بندی‌های مناسب، این محدودیت‌ها آنقدر مهم نیستند.
به عنوان مثال در مورد مواد ارگانیک، پتانسیل آنها، به جز در زمینه های کاربرد دماهای بالا و مقاومت در برابر حلال افزایش یافته است. چسب های آلی شامل سیلیکون و سیلیکون آلکید، استرهای اپوکسی و اپوکسی، فنوکسی، لاستیک کلردار، پلی استایرن و استایرن-بوتادین می باشد.
سیستم های معدنی معمولا از سیلیکات ها، فسفات ها و اکسی کلرید ها استفاده می کنند.
صنایع شیمیایی
اگرچه صنعت شیمی به طور مداوم در حال تغییر است، گرد و غبار روی همچنان نقش مهمی در تولید سفید کننده ها برای صنایع نساجی و کاغذ بازی می کند.
علاوه بر این به عنوان یک عامل کاهنده در تولید نیترو بنزن، به عنوان کاتالیزور، عامل پلیمریزاسیون و در ساخت سایر مواد شیمیایی و داروها استفاده میشود.
کاربردهای هیدرومتالوژی و معدن
گرد روی به عنوان یک رسوب دهنده برای بسیاری از فلزات محلول جهت تصفیه محلول های حاوی فلزاتی مانند مس، کادمیوم، طلا و نقره و بازیابی این مواد معدنی ارزشمند برای استفاده های آتی، استفاده میشود.
صنعت نفت و روغن کاری
در این صنعت گرد روی به عنوان کاتالیزور در تولید بنزن و بنزین عمل میکند. گرد روی به موارد زیر اضافه میشود:
- روانکار رزوه
- ترکیبات ضد قفل مونتاژ (آنتی سیز)
- سیلرهای ویژه
کاربرد اصطکاک در خودرو، ریل و سایر وسایل حمل و نقل
پودرهای فلزی به فرمولاسیون اصطکاک اضافه میشوند تا ویژگی های آن ها را تغییر دهند و عملکرد آنها را در دماهای بالا افزایش دهند (مانند لنت های ترمز خودرو). گرد روی نیز میتواند عملکرد را در دمای بالا افزایش دهد.
آبکاری و گالوانیزه کردن مکانیکی
گالوانیزه کردن مکانیکی فرآیندی برای ایجاد یک پوشش رویی محافظ روی فولاد لخت است. طی این فرآیند فولاد لخت تمیز میشود و در ظرفی در تماس با مهره های غیر فلزی و گرد روی قرار میگیرد. در حین چرخیدن این ظرف گرد روی به صورت مکانیکی به قطعات میچسبد. این پوشش روی دارای دوام و ماندگاری خوبی است. برخی از لنگرها و بست ها به صورت مکانیکی گالوانیزه میشوند.
بست ها، پیچ و مهره ها و سایر اتصالات غالبا نیازمند تلورانس های نزدیک و رزوه های تمیز میباشند. گالوانیزه کردن مکانیکی با گرد روی میتواند هم لایه محافظتی و هم صافی و یکنواختی مورد نیاز این کار را فراهم کند.
سایر استفاده ها
به دلیل واکنش پذیری بالا و توزیع کنترل شده اندازه ذرات، گرد روی جزئی مهم در موارد زیر میباشد:
- مواد منفجره
- آتش بازی
- سر کبریت
- ترکیبات دود
- عامل پاک کردن دوده
از این گرد همچنین در فرآیند روی اندود کردن خشک استفاده میشود.
از گرد روی در پلاستیک ها نیز استفاده میشود. این گرد در پلاستیک ها میتواند سختی را افزایش داده و ساییدگی را کمتر کند.
